आज काग तिहार

काठमाडौं, २ कार्तिक। प्रत्येक वर्ष कार्तिक कृष्ण त्रयोदशीका दिन मनाइने काग तिहार पर्व आज देशभर कागलाई मनपर्ने खानेकुरा अर्पण गरी मनाइँदैछ।

यस दिन कागलाई यमराजको दूतका रूपमा पूजा आराधना गरेर मीठा परिकारहरू खुवाउने चलन छ। जनविश्वासअनुसार आज कागलाई दही भात खुवाएमा उसले यमराजसमक्ष राम्रो सन्देश पुर्‍याउँछ र घरमा शुभ फल प्राप्त हुन्छ।

नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक विकास समितिका अध्यक्ष प्रा. शम्भुप्रसाद ढकालका अनुसार बिहान सूर्योदयको समयमा त्रयोदशी परेकाले आज आइतबार शास्त्रसम्मत रूपमा काग तिहार मनाइने निर्णय गरिएको हो।

यस अवसरमा कागेश्वरी मनोहरा नगरपालिका–१ स्थित कागेश्वरी महादेव मन्दिरमा विशेष पूजा–आराधना हुने परम्परा छ। त्यस्तै, हनुमानढोकास्थित कागेश्वरी मन्दिरमा पनि कागको विशेष पूजापाठ गरिन्छ, जहाँ कागको ठूलो मूर्ति स्थापित गरिएको छ।

यसैबीच, यमयातनाबाट मुक्ति प्राप्तिको लागि परिवारका सबै सदस्यका नाममा ‘यम दीपदान’ गर्ने क्रम शनिबार साँझदेखि नै सुरु भएको छ। वैदिक सनातन शास्त्र अनुसार यम दीप दक्षिण फर्काएर दान गर्नुपर्छ, जसले यमयातनाबाट मुक्ति दिलाउने विश्वास गरिन्छ।

तिथिको घटबढका कारण यस वर्ष यमपञ्चक पर्व शनिबार बेलुकीदेखि नै सुरु भएको हो। त्यसैगरी, लक्ष्मीलाई घरमा स्थायी रूपमा बसोबास गराउने धार्मिक विश्वाससहित धनतेरस पर्व पनि शनिबार नै मनाइएको थियो, जस दिन गरगहना र तामाका भाँडाकुँडा किन्ने परम्परा रहेको छ।